KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY CHUỐI CẤY MÔ PHỤC VỤ SẢN XUẤT VÀ XUẤT KHẨU

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÂY CHUỐI CẤY MÔ
Cây chuối là một trong những cây ăn quả nhiệt đới quan trọng, có giá trị kinh tế cao và được trồng phổ biến tại nhiều vùng sinh thái khác nhau. Trong những năm gần đây, chuối cấy mô ngày càng được ưu tiên trong sản xuất hàng hóa và xuất khẩu nhờ các đặc điểm vượt trội so với chuối nhân giống truyền thống. Chuối cấy mô là loại cây được nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô thực vật trong điều kiện vô trùng, giúp tạo ra cây giống đồng đều về mặt di truyền, sạch bệnh, sinh trưởng khỏe và cho năng suất ổn định.

Nhờ khả năng thích nghi rộng với nhiều loại đất và điều kiện khí hậu, cây chuối cấy mô dễ trồng, dễ chăm sóc và phù hợp với cả sản xuất quy mô nhỏ lẫn trang trại tập trung. Đây là đối tượng cây giống được nhiều địa phương và doanh nghiệp lựa chọn để phát triển vùng nguyên liệu phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.

I. THỜI VỤ TRỒNG CÂY CHUỐI CẤY MÔ
Chuối cấy mô có thể trồng quanh năm nếu chủ động được nguồn nước tưới và điều kiện chăm sóc. Tuy nhiên, để cây sinh trưởng thuận lợi và đạt tỷ lệ sống cao, thời điểm trồng thích hợp nhất là khi đất đủ ẩm hoặc vào đầu mùa mưa. Trồng vào thời gian này giúp bộ rễ nhanh chóng phát triển, cây hồi xanh sớm và hạn chế stress do thiếu nước.

Đối với các vùng sản xuất hàng hóa, người trồng cần căn cứ vào kế hoạch thu hoạch, thời điểm trổ buồng và yêu cầu của thị trường tiêu thụ để xác định thời gian trồng phù hợp. Việc chủ động thời vụ giúp đồng bộ thời gian thu hoạch, nâng cao hiệu quả quản lý vườn và chất lượng sản phẩm đầu ra.

II. PHƯƠNG THỨC VÀ MẬT ĐỘ TRỒNG
Chuối cấy mô thường được trồng theo hàng để thuận tiện cho việc chăm sóc, bón phân, tưới nước và thu hoạch. Khoảng cách trồng phổ biến là hàng cách hàng từ 2,0 đến 2,5 mét, cây cách cây khoảng 2 mét. Với mật độ này, số lượng cây đạt khoảng 2.000 đến 2.500 cây trên mỗi hecta, phù hợp cho sản xuất thâm canh và cơ giới hóa.

Việc bố trí mật độ hợp lý giúp cây chuối nhận đủ ánh sáng, thông thoáng tán lá, hạn chế sâu bệnh và tạo điều kiện cho buồng chuối phát triển đều, quả to và đẹp, đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu.

Hình ảnh dưới đây minh họa việc ứng dụng khoa học – công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả canh tác và giá trị sản phẩm:

https://vigen.vn/wp-content/uploads/2025/10/cay-chuoi-cay-mo-tai-vigen_11zon.webp

III. LÀM ĐẤT, BÓN LÓT VÀ KỸ THUẬT TRỒNG
Trước khi trồng chuối cấy mô, cần tiến hành làm đất kỹ để tạo điều kiện thuận lợi cho bộ rễ phát triển. Đào hố trồng với kích thước tiêu chuẩn 50 x 50 x 50 cm. Đất đào lên nên được phơi ải để hạn chế mầm bệnh và cải thiện độ tơi xốp.

Bón lót cho mỗi hố trồng khoảng 5 kg phân chuồng hoai mục kết hợp với 0,3 kg supe lân hoặc 0,3 kg phân NPK tổng hợp. Trộn đều phân với đất mặt rồi lấp gần đầy hố. Công đoạn bón lót nên thực hiện trước khi trồng từ 15 đến 30 ngày để phân hoai mục hoàn toàn, tránh gây xót rễ cây con.

Khi trồng, chọn thời tiết râm mát, đất đủ ẩm. Dùng dao sắc rạch bỏ túi bầu, thao tác nhẹ nhàng để không làm vỡ bầu đất. Đặt cây giống vào giữa hố, lấp đất đến qua cổ rễ và nén chặt xung quanh gốc để cây đứng vững. Sau khi trồng xong cần tưới đẫm nước ngay để rễ tiếp xúc tốt với đất và hạn chế mất nước.

Để tìm hiểu thêm về các giống chuối cấy mô, quy trình sản xuất cây giống và giải pháp kỹ thuật phục vụ sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, có thể tham khảo thêm tại https://vigen.vn/.

IV. KỸ THUẬT CHĂM SÓC CÂY CHUỐI CẤY MÔ
Chuối là cây ưa ẩm và chịu nóng kém, do đó nhu cầu nước của cây rất cao. Trong giai đoạn cây con, cần tưới nước đều đặn khoảng 2 ngày một lần để giữ ẩm cho đất. Khi cây trưởng thành, tần suất tưới giảm xuống còn khoảng 2 lần mỗi tuần, tùy điều kiện thời tiết và loại đất. Vào mùa mưa, cần chú ý thoát nước tốt cho vườn chuối, tránh tình trạng ngập úng gây thối rễ và phát sinh bệnh hại.

Bón thúc là khâu quan trọng nhằm đảm bảo cây sinh trưởng mạnh và cho năng suất cao. Lượng phân bón thúc cho mỗi cây trong một vụ gồm khoảng 0,3 đến 0,4 kg urê và 0,4 đến 0,5 kg kali clorua. Phân được chia làm ba lần bón chính. Lần thứ nhất sau khi trồng khoảng 1,5 tháng, bón 30% lượng đạm và 30% lượng kali. Lần thứ hai vào khoảng 4,5 tháng sau trồng, bón 40% lượng đạm và 40% lượng kali. Lần thứ ba vào khoảng 7,5 tháng sau trồng, bón nốt 30% lượng đạm và 30% lượng kali còn lại. Khi bón phân nên kết hợp xới nhẹ và tưới nước để phân tan đều, cây hấp thu tốt.

Tỉa chồi là biện pháp kỹ thuật cần thực hiện thường xuyên, trung bình khoảng một tháng một lần. Dùng dao sắc cắt ngang thân chồi sát mặt đất và hủy đỉnh sinh trưởng để hạn chế chồi mọc lại. Nên tỉa chồi vào những ngày nắng ráo, tránh để nước đọng quanh gốc làm thối chồi và lây bệnh sang cây mẹ. Việc để chồi được tiến hành sau khi trồng khoảng 5 tháng, chỉ giữ lại những chồi khỏe, mập, mọc cách cây mẹ trên 20 cm. Mỗi bụi chuối nên duy trì 3 cây với độ tuổi cách nhau khoảng 4 tháng để đảm bảo chu kỳ thu hoạch liên tục.

V. BẺ BẮP, CHỐNG BUỒNG VÀ QUẢN LÝ NĂNG SUẤT
Sau khi cây chuối trổ buồng và xuất hiện 1 đến 2 nải trung tính, cần tiến hành bẻ bắp để cây tập trung dinh dưỡng nuôi quả. Thời điểm bẻ bắp thích hợp nhất là vào buổi trưa nhằm hạn chế chảy nhựa. Đồng thời, cần dùng cây chống buồng để tránh hiện tượng đổ ngã do gió mạnh hoặc trọng lượng buồng lớn, nhất là đối với những vườn trồng mật độ cao.

VI. PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH HẠI TRÊN CHUỐI CẤY MÔ
Một số đối tượng sâu bệnh thường gây hại trên chuối cấy mô cần được theo dõi và phòng trừ kịp thời. Sùng đục củ là loại sâu hại nguy hiểm, làm cây sinh trưởng kém, lá rụng nhiều. Biện pháp phòng trừ hiệu quả là thường xuyên vệ sinh vườn, kết hợp rải Basudin hoặc các loại thuốc đặc trị quanh cổ gốc.

Bù lạch là đối tượng gây hại chủ yếu trên hoa và trái non, khiến vỏ quả xuất hiện các chấm nâu đen, làm giảm giá trị thương phẩm và khó đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Để phòng trị, cần phun thuốc Decis hoặc Sherpa 25 EC vào giai đoạn cây mới trổ buồng và khi trái còn nhỏ, kết hợp vệ sinh vườn và quản lý tốt môi trường canh tác.

Để hiểu rõ hơn về quy trình nhân giống chuối cấy mô, tiêu chuẩn cây giống và các giải pháp kỹ thuật giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, có thể tham khảo thêm tại https://vigen.vn/nhan-giong-chuoi-cay-mo/.

KẾT LUẬN
Việc áp dụng đúng kỹ thuật trồng và chăm sóc cây chuối cấy mô đóng vai trò quyết định đến năng suất, chất lượng và khả năng xuất khẩu của sản phẩm. Từ khâu chọn thời vụ, mật độ trồng, bón phân, tưới nước đến quản lý sâu bệnh đều cần được thực hiện đồng bộ và khoa học. Với những ưu điểm vượt trội về sinh trưởng, đồng đều và sạch bệnh, chuối cấy mô tiếp tục là đối tượng cây trồng chủ lực, mang lại hiệu quả kinh tế cao và hướng tới nền nông nghiệp hiện đại, bền vững.